Met oog op schaarse ruimte in Nederland is er besloten dat er in principe geen zonneweides en -parken meer mogen worden aangelegd op landbouw- en natuurgronden. Er moet eerst gekeken worden naar daken en gevels en anders alternatieven zoals parkeerplaatsen of stortplaatsen.

Voorheen was de markt altijd leidend als het aankwam op het aanleggen van zonnepanelen. Volgens minister De Jonge ontbrak het aan “sturend ruimtelijk beleid door de overheden”, zo schrijft hij in oktober 2023 aan de Tweede Kamer. De minister ziet de noodzaak van het faciliteren van duurzaam opgewekte energie door onder andere bevolkingsgroei, de energietransitie en de klimaatdoelstellingen van 2050. Doordat er nu eenmaal niet heel veel ruimte is in Nederland, wordt er nu ingezet op meervoudig grondgebruik waarbij vrije ruimte op bijvoorbeeld daken, gevels, parkeerplaatsen, weg- en spoorinfrastructuur, stortplaatsen wordt gebruikt voor zonnepanelen. Hierdoor blijven landbouw- en natuurgrond vrij voor andere toepassingen.

Volgorde

Bij het vinden van een locatie voor een zonnepark moet de volgende volgorde worden aangehouden:

• Trede 1: daken en gevels
• Trede 2 en 3: gronden binnen en buiten bestaand bebouwd gebied
• Trede 4: landbouw- en natuurgronden

Trede 4 mag alleen worden gekozen als treden 1, 2 en 3 onvoldoende mogelijkheden bieden. Zelfs dan heeft het niet de voorkeur en mag er alleen voor deze optie worden gekozen als er een combinatie kan worden gemaakt met een agrarische functie, de bestemming van de landbouwgrond in transitie is of als het zonnepark betekenisvol kan bijdragen aan de vermindering van netcongestie of een efficiënter netwerkgebruik.

Uitdaging

De rijksoverheid erkent dat het een uitdaging is om beschikbare ruimte te vinden in trede 1, 2 en 3. Om te stimuleren dat er ruimte vrijkomt is het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) aangepast waardoor gemeenten de mogelijkheid krijgen om eigenaren van bestaande utiliteitsgebouwen met een gebruiksoppervlakte van meer dan 250 m² te verplichten om hun daken te benutten voor de opwek van zonne-energie. Ook wordt er door het programma Opwek Energie op Rijksvastgoed (OER) gekeken naar zonneparken op water en monumenten. Daarnaast is er geld gereserveerd vanuit het klimaatfonds om bij te dragen aan dit doel.

Hoe pak je het aan?

Wij zijn naar aanleiding van deze aangescherpte regels benieuwd hoe energiecoöperaties aan daken of andere locaties voor zonneparken komen. We horen namelijk vaak dat dit een uitdaging is en willen hier waar mogelijk in ondersteunen. Neem contact met ons op als je hier voorbeelden van hebt of juist voorbeelden van zoekt. We zijn ook erg benieuwd of je hierin verwachtingen van Voorstroom hebt. We denken graag met je na over wat we hierin kunnen betekenen.

Meer informatie:

• Informatie van Rijksoverheid
• Kamerbrief van minister De Jonge